Rouw en verlies hebben een opvallende rol in mijn trainingsacteerklussen. Soms als prominent thema, meestal als niet onderkende factor in de onderstroom van waaruit het de communicatie saboteert. Aandacht ervoor geeft ruimte om de negatieve gevolgen om te buigen naar effectieve communicatie.
Maar hoe zet je als acteur rouw neer als verlies zoveel uitingsvormen heeft? Veelal denken we aan verdriet en gemis, maar ook schaamte, schuld, angst, machteloosheid, verdoving, woede, jaloezie en wrok zijn uitingsvormen naast nog zoveel andere. Bijvoorbeeld de zoon die niet kan aanzien dat zijn gedistingeerde moeder grove taal uitslaat en zich vervuilt. De hoogopgeleide met dementie die koste wat kost haar verval moet maskeren. De gezonde partner die zijn dementerende vrouw met misbruik-verleden na verpleeghuisopname niet meer beschermen kan. Etc.
Geconfronteerd met enkele verlieservaringen zette ik mijn eigen proces in om in mijn werk als trainingsacteur rouw meer verdieping te geven. In deze LittleLearning bespreek ik de 3 beste hulpmiddelen en sluit ik af met een boeiende podcast.
Vooraf. Een sluitend overzicht van “rouwmiddelen” tref je niet, mijn hoofd stond niet naar zo’n aanpak. Ik grasduinde her en der, volgde m’n gevoel en keek wat er voor mijn voeten landde. Van de 7 boeken die ik las waren er 3 boeiend voor mijn werk.
1. Rouwen is liefde, handvatten voor meer verbinding in tijden van verlies en verdriet – Luuc Smit & Manu Keirse, uitgave Lannoo.
Leest makkelijk, behandelt in korte hoofdstukken talloze facetten rondom rouw, sterven en verlies. Een goede start als je niet bewust met het onderwerp te maken hebt gehad. Het boek streeft naar meer verbinding en daar gaat het bij trainingsacteren ook over. Hoewel ik weinig nieuws tegenkwam was het prettig om het “complete rouwlandschap te doorlopen”.
2. Helpen bij verlies en verdriet – Manu Keirse, uitgave Lannoo
Dikker, diepgaander en specifieker dan bovenstaand boek, dat met name de cognitieve laag raakte. Wederom thematische hoofdstukken, random leesbaar. Dit boek ondersteunt het verhalende aspect in trainingsacteren. Mij gaf het meer zicht op allerlei bronnen van rouw die bijvoorbeeld onwillige familie of claimende mantelzorgers vertonen.
3. Afscheid nemen, loslaten wat dierbaar is – Riekje Boswijk-Hummel, uitgave De Toorts.
Een ware aanrader als je rouw van binnenuit wilt verkennen. De auteur schetst een uiterst compleet, overzichtelijk en precies beeld van alle emoties waarmee mensen te maken (kunnen) krijgen. Ze schrijft doorleefd, dicht op de huid, met veel aandacht voor het lichaam en mentale aspecten. Hoewel het boek ook betrekking heeft op verlies in de vorm van echtscheiding, gezondheid of verhuizing, ligt de nadruk op de dood. Dat rouw geen staat van zijn is, maar een proces en geen lineaire ontwikkeling kent, maakt dit boek als geen ander duidelijk. Omdat dit boek ín de rouw stapt (ipv toekijkt) en een vergrootglas-perspectief hanteert, liet het me nuances in het proces opmerken waar ik anders aan voorbij gegaan was.
Lezen gecombineerd met persoonlijk onderzoek heeft mijn bewustzijn over dit onontkoombare onderwerp vergroot. Ik besef nog sterker hoe uiteenlopend rouw zich manifesteert; ik begrijp de diversiteit en veranderlijkheid in emoties beter en durf ze zelf meer ruimte te geven. In combinatie met het fysiek gewaarworden (dankzij het boek van Riekje Boswijk) put ik uit veel meer laatjes. Hierdoor ben ik in staat het spel meer gelaagdheid te geven.
Dat ik een topper ben in het combineren van het onaangename met het aangename, hoorde ik in mijn leven geregeld. Een uitspraak die ik niet aan dit proces zou willen koppelen, maar dat ik van de dingen die mij overkomen leerprocessen maak, is absoluut waar. Voor mij is dat een uitdagend aspect van het leven.
Tot besluit. Hoewel niet gericht op trainingsacteren wil ik je de volgende tip niet onthouden: het Landelijk Expertisecentrum Sterven. Hun doel is o.a. sterven tot een normaal bespreekbaar onderwerp te maken. Ze hebben een alleraardigste nieuwsbrief met artikelen en boeiende informatie. Sinds kort is er een zesdelige podcast die vanuit 6 invalshoeken het proces van sterven onder de loep neemt.
Mocht je aanvullende vragen hebben, de behoefte om uit te wisselen or whatever, voel je vrij om contact op te nemen.