Yeah, een nieuwe gadget! Je pakt het ding uit, slaat de handleiding open en begint te prutsen. Wat een mogelijkheden! Wauw, en dat kan ook! Binnen no time neemt je enthousiasme je zo in beslag dat je uit het oog verliest voor welk ‘probleem’ je dat ding kocht. Herken je dat?
Het overkwam mij. Ja, ik, die mezelf als ict-bewust kenschets. Gelukkig duurde het niet lang voor ik beteuterd moest vaststellen dat ik in de gadget-valkuil was gekukeld. Niks aan de hand, toch? Maar wat zich hier in het klein afspeelde, doet zich ook in het groot voor.
Ik kocht een dementieklok met kalender omdat de hulpvrager veelvuldig klaagde: welke dag is het? Dat de informatie ook op de krant stond, vergat deze persoon. Met het oog op de toekomst kocht ik meteen ook de Berichtenoptie: op afstand verstuurde berichten worden op een vooraf bepaald moment op de klok getoond en uitgesproken, naar wens vergezeld van een passende afbeelding. Handig! Als ict’er testte ik het ding natuurlijk uitgebreid en plempte ‘m vol met attentiemomenten: afspraken, bezoek- en bezorgmomenten, herinneringen om te drinken en af en toe een aardige begroeting. Mooi, de papieren kalender kon hiermee in de prullenbak.
Tevreden zette ik het ding in mijn huiskamer en nestelde mij met boek en thee op de bank. Na enige tijd voelde ik me humeurig en onrustig. Het was niet het boek, er was zorg noch hongerklop. Ik keek peinzend naar buiten, totdat een robotachtige jengelstem mij wekte: “Dag XX, over 15 minuten komt de wijkverpleging”. Ik sprong overeind: het was die indringer, die almaar ongevraagd door mijn rustige sfeer blèrde! De klok parkeerde ik in de kelder waar die z’n berichtjes ongestoord naar de wijn en de sardientjes kon spuwen. Ik zonk terug in de bank en mijn humeurigheid loste als sneeuw voor de zon op.
Het voorbeeld laat zien hoe de inzet van digitale hulpmiddelen om blijvende alertheid vraagt. Wat vraagt de hulpvrager? Welk verlangen ligt daaronder? Of welk probleem? Wie zijn wij om te bepalen wat handig is voor iemand? Onbedoeld onderstrepen we met ons enthousiasme de toch al afhankelijke positie van de hulpvrager. Echte redders sluiten aan, stemmen af en blijven alert.
De afloop? De kalenderklok is in gebruik, zonder berichten. De hulpvrager is tevreden, en de papieren kalender hangt nog aan de koelkast 😊