Ik wilde een LittleLearning schrijven over de retraite die ik in december volgde maar twijfels overvielen me. Was het onderwerp wel geschikt voor een zakelijk platform? Welke woorden moest ik zeker vervangen door neutrale synoniemen opdat ik niet in het hokje zweverig belandde? Zou het me (toekomstige) klanten kosten als ik kleur bekende? Welke ervaringen kon ik delen en welke niet? En hoe kon ik ze acceptabel (lees: zakelijk) verwoorden?
Ik dacht ook: dit dilemma zet mij aan tot het aanbrengen van een kunstmatige scheiding tussen werk en privé, terwijl voor mij ondernemen meer dan ooit de verbinding is van werk én persoon. Heb jij persoonlijke interesses die je met reden van werk gescheiden houdt? Zelfs als ze vervlochten zijn met wie je in wezen bent en hoe je werkt?
Een retraite zet stil, laat je achterwaarts stappen en het leven beschouwen. Je creëert ruimte voor inzicht, ijking of koerswijziging. Herkenbaar, toch? Ik ben de tel kwijt maar wat mij het meest frappeert is de relativering die een retraite brengt op wat ik zelf doe en op wat wij met z’n allen aan het doen zijn. Het stilstaan laat me een andere wereld ervaren die schuilgaat achter alle drukte. Ik noem het de werkelijke wereld of het ware leven. Daarin gaat het niet meer om een groot huis, die verre vakantie, succes of economische groei. Dan gaat het om hoe we met onszelf en met elkaar omgaan, met de natuur, met dieren, met de aarde. Het stilvallen laat me ervaren hoe alles met elkaar verbonden is. En dat mijn doen en laten invloed heeft op het grote geheel.
Soms staan die werelden zo ver uit elkaar dat het lastig is om ze bij elkaar te brengen of bij elkaar te houden. Voor mij is het een continue streven om het ‘ware leven’ te verbinden met het ‘resultaatgerichte leven’. De ene keer lukt dat beter dan de andere en soms totaal niet, maar het is als leren: oefening baart kunst. Elke dag bewust beginnen en afsluiten helpt me, evenals af en toe een stilsta-periode.
De retraite was gericht op het ontwikkelen van compassie en mededogen door middel van meditatie, ook wel liefdevolle vriendelijkheid of metta genoemd. Een techniek waarbij een hartewens vanuit geconcentreerde ontspanning alsmaar herhaald wordt. Eerst naar jezelf en gaandeweg verder van je vandaan totdat je dit ook naar je ergste vijand kunt of naar alle wezens. Overigens geen hutje op de hei-bezigheid, want je werd geacht een en ander in je dagelijkse werk c.q. leven in te vlechten.
Hoewel ik aan het begin van de week een keer hardgrondig uitriep: I hate metta! (de retraite was Engelstalig) was dat vooral om dat wat ik van mezelf tegenkwam. Och, och, wat was ik hard en veeleisend voor mezelf. Maar blijkbaar deed het almaar herhalen van vriendelijkheid iets. Er was niets aan me te zien en getuige de reacties was er van alles aan me te zien. Ik had een uiterst open contact tijdens een training, ik kreeg een huwelijksaanzoek van een vreemde met wie ik vreselijke lol had en alle gesprekken (van de provider tot in de autogarage aan toe) gingen ineens over de essentie van leven. Jawel, en zonder dat ik daarop aanstuurde!
Ik herinner me de woorden van de leraar: we can’t change the world, our care is the way we react.
Precies, dacht ik naderhand, met onze reactie kunnen we veel … zelfs de wereld veranderen. Want wat is de wereld? Dat zijn jij en ik. En iedereen en alles met wie we zijn.
Ik besloot dus dat het liefdevol is om er over te schrijven. ?Omdat het me ten diepste aangaat hoe we met elkaar zijn in leven en in werk.