Wat is menselijkheid?, vroeg iemand me afgelopen jaar. Aanleiding was mijn bewuste keus om de ICT uit het aanbod te schrappen*. Fijne vraag overigens, want is dit niet één van de vele begrippen waarvan we gemakshalve aannemen dat we elkaar begrijpen? Ik noem er een paar: inclusiviteit; aanwezig zijn; bezieling. Wedden dat je me zonder haperen aanvult?
Voordat ik met mijn antwoord kom, trappelen we effe hinkstapsprong door de tijd, want dat besluit over de ICT had een voorgeschiedenis.
Als 13 jarig meisje meende ik dat ik beter kon preken dan onze pastoor. Misschien heet dat hoogmoed, maar ik meende het oprecht: een preek is een spiegel, zet je aan het denken over wie je bent en hoe je handelt. Onze pastoor herhaalde de lezing zonder ook maar iets toe te voegen. Zinloos en bovendien rete-saaaai vond ik.
Ik werd op de trein gezet naar de vertegenwoordiger van de bisschop. Als je me nu vraagt: waarom? Ik zou het niet weten, maar ik ging. De deken bleek een bejaarde die me wat foldertjes toestopte. Hij inspireerde noppes-nul, we kwamen niet tot contact en ik wist zonder dat ik het toen kon verwoorden dat hij en ik het over iets anders hadden.
Pakweg 10 jaar later …
Een jaar freewhelen als (straat)muzikant en andere avonturen deden me beseffen wat er werkelijk toe doet. Om daar vorm aan te geven rondde ik mijn studie aan het conservatorium af met een scriptie over “muziek en bewustzijnsontwikkeling”. Heden ten dage een gewoon onderwerp, destijds (jaren 90) nog geassocieerd met geestverruimende middelen.
Na die studie kreeg ik een baan aangeboden op een antroposofische school, maar ik durfde niet. Bang in een hokje gevangen te raken. Ik koos voor de gangbare weg van ‘doorsnee’ onderwijs en vergaarde: werkervaring, een huis, een auto, een spaarrekening …
Dertien jaar later …
overleed mijn muziekmaatje aan een hartstilstand en werd mijn wereld door elkaar geschud. Met zijn dood drongen de existentiële vraagstukken zich opnieuw op. Ik zegde mijn goed betaalde baan in het bedrijfsleven op en maakte de overstap naar de ouderenzorg. Maar ook daar slibde een modderlaagje aan van hard werken, prestaties neerzetten, leven zoals het hoort en daarmee mezelf uiteindelijk in de steek laten.
Wat ik met dit gehinkel wil zeggen? Steeds had ik voeling met de essentie, de levensbeschouwelijke inslag die me al van kindsbeen af intrigeerde, en steeds liet ik haar verwateren. Er waren – cru gezegd – meer dode dierbaren nodig naast knarsende maatschappelijke ontwikkelingen om te beseffen dat er meer nodig was om me bij de les te houden.
Herken je hier iets in? Dat je de ene keer een sterke connectie voelt met je waarden en op andere momenten opmerkt dat ze je ontglipt zijn? Heb je zicht op de invloeden die je er van wegvoeren?
Wat mij hielp …
was het schrijven van een missie- en visiedocument waarin ik mijn persoonlijke waarden verbind met werk. Het dwong me tot vertragen, reflecteren en specifiek verwoorden. Ik beschreef o.a. mijn visie op leven en werk, hoe ze samengaan, de missie van Quispa, de vertaalslag naar mijn werk als trainer en trainingsacteur, voorwaarden, kaders, wat ik waar geleerd had en nu toepas etc etc
Een jaar verder zeg ik dat het schrijven ervan iets weg had van het inslijten van een neurologisch pad na het leren van iets nieuws. En laat ik niet vergeten hoe geweldig inspirerend het was.
In de praktijk werkt het document als een stabiel kompas, zowel om opdrachten te toetsen, voeling te houden met mijn waarden, maar het helpt bijvoorbeeld ook bij het schrijven van teksten, het bedenken van werkvormen, het formuleren van trainingsdoelen, om steviger te staan, effectiever te werken en voortgaande verdieping te borgen.
Als je denkt dat ik bepleit dat iedereen zo’n document moet schrijven, heb je het mis. Wat ik wél wil zeggen – als je herkent wat ik in de hinkstapsprong beschreef -: maak werk van de modus die jóu helpt een betekenisvol (werk)leven te leiden én je bij de les te houden. ‘t Leven is te kort en te kostbaar voor uitstel.
En bijna is de cirkel rond …
De missie van Quispa is bijdragen aan de menselijkheid.
Daaronder versta ik de manier waarop mensen met elkaar omgaan waarbij aandacht is voor die zaken die de essentie betreffen van het leven (liefde en aandacht voor elkaar en onze omgeving).
Woorden die hieraan raken zijn: humaan, mededogen, zorgvuldig, aandacht, nieuwsgierig naar de ander, compassie, kwetsbaar, vriendelijk, oog en oor voor wat er werkelijk is en voor de mens in een situatie.
Wat beweegt jou om te doen wat je doet?